Δευτέρα 3 Οκτωβρίου 2011

18 χρονια από τον θάνατο της Κατερίνας Γώγου

Σαν σήμερα έφυγε η Κατερίνα Γώγου, μια πραγματική καλλιτέχνις που αφουγκράστηκε και εξέφρασε τον καιρό της και έδωσε φωνή ως ασυμβίβαστη πνοή της εποχής της σε καταστάσεις που η κοινωνία προσπαθούσε να κρύψει κάτω απ' το χαλάκι. Στην σύγχρονη Μεταπολεμική Ελλάδα στο χώρο των γραμμάτων και των τεχνών υπήρξαν άνθρωποι με διακρίσεις διεθνούς κύρους ακόμη και με βραβεία Νόμπελ. Η Κατερίνα Γώγου αν και δεν απέκτησε τέτοια βραβεία, έχει το βραβείο της αμφισβήτησης, της ανατροπής της εσωτερικής διαπάλης για μια κοινωνία πιο ανθρώπινη, πιο αληθινή που θα σέβεται και θα εκφράζει τους πόθους, τα λάθη της, την ανθρωπιά της. Αυτό το βραβείο δίνεται καθημερινά από όλους όσους εμπνέονται από το έργο της και το χρησιμοποιούν ως ζωντανό εργαλείο ανάλυσης κοινωνικών γεγονότων και συναισθημάτων και όχι ως μια στείρα αναπαραγωγή. ...
Την Κατερίνα Γώγου θα την βρεί όποιος θέλει να την ψάξει στους τοίχους των Εξαρχείων, στα έντυπα της εποχής της, σε βιβλιοπωλεία των Εξαρχείων, κυρίως όμως θα την βρει αν έχει μέσα του αυτή την συναισθηματική αμφισβήτηση και μια τάση να μάχεται συμβιμασμούς.
Στα σχολεία δεν θα διαβαστεί σαν έναν Καβάφη ούτε σε αυτήν το σύστημα ούτε και σε κανένα σύστημα. Το έργο της δεν διδάσκεται, μόνο ως εργαλείο για το βίωμα μιας άλλης ματιάς για μια άλλη κοινωνία μπορεί να νοηθεί και να έχει την αξία του.
Η Κατερίνα Γώγου γεννήθηκε στην Αθήνα στις 1 Ιουνίου 1940 και αυτοκτόνησε με χάπια στις 3 Οκτωβρίου 1993. Ήταν ηθοποιός και συγγραφέας. Είχε μια κόρη, την Μυρτώ.
Η Κατερίνα αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στην ελληνική ποίηση. Η αιώνια έφηβος, η οργισμένη, η πιο σπαρακτικά ραγισμένη φωνή της γενιάς της.
Μια ποιήτρια που έγραφε για να μην εκραγεί, που είχε κάνει τον πόνο και το παράπονο στίχους, κι αυτοί οι στίχοι ήταν παραπονεμένοι και οργισμένοι, αλλά πάνω απ' όλα αληθινοί.
Όπως έχει ειπωθεί “Η Κατερίνα Γώγου έκανε ποίηση σε μια εποχή που οι άλλοι 'ποιητές' έκαναν δημόσιες σχέσεις. Πάνω απ' όλα ήταν η ίδια ποίηση. Ανάμεσα σε χάπια, ποτά, σβησμένα τσιγάρα, φτωχογειτονιές, προδοσίες...". Όσα χρόνια κι αν περάσουν η Γώγου θα παραμένει η ποιήτρια των νεοτέρων γενιών, αφού με τους νέους, κατά κύριο λόγο "συνομίλησε". Όπως αναφέρει ο Λεωνίδας Χρηστάκης, η Κατερίνα ήταν έξω από κάθε λογής εκδοτικά και καλλιτεχνικά κυκλώματα και κλίκες και γι' αυτό σπάνια γίνονταν γι' αυτήν αναφορές στα Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης. Ο Τηλέμαχος Χυτήρης, ποιητής και πρώην υπουργός δε δίστασε να χαρακτηρίσει την Κατερίνα σαν τον: "Μαγιακόφσκι της Πλατείας Εξαρχείων".
Μα πιο πολύ μιλούν γι’ αυτήν τα ποιήματά της γεμάτα από πόνο, οργή, πάθος και απέραντη ευαισθησία... Γιατί πάνω από όλα, η Κατερίνα Γώγου είναι ποιήτρια, μια ξεχωριστή φωνή μέσα στην ποίηση, η “αιώνια έφηβος, η οργισμένη, η πιο σπαρακτικά ραγισμένη φωνή της γενιάς της”. Μια φωνή που αγαπήθηκε και διαβάστηκε πολύ από τους ανυπότακτους νέους κάθε εποχής.
Το σίγουρο είναι ότι η Κατερίνα ήταν ένας ασυμβίβαστος άνθρωπος, κάποια που δεν άντεχε όλο αυτό τον πόνο και την αθλιότητά γύρω της, και έβγαζε ποιητικές κραυγές μπας και ξυπνήσουν οι χαρτοφυλακένιοι άνθρωποι. Οι κραυγές της δεν πήγαν χαμένες, αφού όλο και περισσότεροι νέοι άνθρωποι διαβάζουν την ποίησή της, όλο και περισσότεροι αληθινοί άνθρωποι την ανακαλύπτουν.

Σπουδές: Δραματική Σχολή Τάκη Μουζενίδη και Σχολές Χορού Πράτσικα, Ζουρούδη και Βαρούτη.Πρώτη εμφάνιση: 1961, με το θίασο Ντίνου Ηλιόπουλου, στο έργοτων Δ. Ευαγγελίδη - Γιάν. Μαρή «Ο Κύριος πέντε τοις εκατό» (Κορίτσι μετα βιβλία).
Εργάστηκε από μικρή ηλικία σε παιδικούς θεατρικούς θιάσους και στον κινηματογράφο, κυρίως σε ταινίες της Φίνος Φιλμ.
Κινηματογράφος: «Νόμος 4000», «Το ξύλο βγήκε απ’ τον Παράδεισο», «Η γυνή να φοβείται τον άνδρα», «Αγάπη για πάντα», «Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση», «Το βαρύ πεπόνι», «Παραγγελιά», «Όστρια» Κ.ά. (50περίπου ταινίες). Υπήρξε σύζυγος του σκηνοθέτη του κινηματογράφου Παύλου Τάσιου.
 Από το 1979 αφοσιώθηκε με επιτυχία στην ποίηση, εγκαταλείποντας το θέατρο. Ποιητικές συλλογές: «Τρία κλικ αριστε¬ρά», «Ιδιώνυμο», «Απόντες», «ο μήνας των παγωμένων σταφυλιών», «Με λένε Οδύσσεια» και άλλες. Κυκλοφόρησε και ένα δίσκο με απαγγελίες ποιημάτων της από την ίδια, με τίτλο «Στο δρόμο».
Αποτραβήχτηκε κι έζησε με την κόρη της -κι αργότερα μόνη- σε διάφορες γειτονιές της Αθήνας, στο Γκάζι, στην Κυψέλη αλλά και στη Θεσσαλονίκη

Σ' ΟΣΟΥΣ ΣΠΑΣΑΝΕ

Σ' ΟΣΟΥΣ ΚΡΑΤΑΝΕ
Κουρελιασμένοι απ' τ' αγριεμένα κύματα
πεταμένα υπολείμματα για πάντα από δω και μπρος
στο σκοτεινό θάλαμο της γης
με ισκιωμένο το μυαλό
απ' το ξέφρενο κυνηγητό
τις ασάλευτης πορείας των άστρων
οι τελευταίοι
απόθεσαν το κουρασμένο κεφάλι τους
θυσία
στην τελετουργία των ανεμοστρόβιλων καιρών.
Κι άνθρωποι δεν υπήρχανε.
κι ένα άσπρο χιόνι σιωπής
σκέπασε οριστικά τις βυθισμένες πόλεις...

Το 1986, η Κατερίνα έλεγε : "Δεν θέλω να γίνω μελό, δεν πουλάω τα παιδικά μου χρόνια, ούτε τα πρόσφατα ... Ελπίζω. Αν δεν ελπίζω εγώ, ποια θα ελπίζει; Είμαι μάχιμη. Ουαί και αλίμονο αν αυτό δεν είναι ναί στη ζωή ... Έγραφα γιατί ήταν μια αναγκαιότητα για μένα. Μια κίνηση για να μην αυτοκτονήσω ... Τώρα μου έχει περάσει. Δεν θέλω να αυτοκτονήσω, έχω φύγει από αυτό ... Αισθάνομαι ανασφαλής γιατί βγαίνω και μιλάω χωρίς να έχω τίποτα, χωρίς να ανήκω πουθενά ..."
Εκείνη την εποχή η ασυμβίβαστη Κατερίνα είχε μηνύσει τον Αρκουδέα για άγριο ξυλοδαρμό στο θέατρο Λυκαβηττού από την αστυνομία.
Το 1991 προετοίμαζε μια μουσικοθεατρική παράσταση με τίτλο τη γνωστή λατινική φράση «Ρεγκίνα ρόζας άματ» «Η βασίλισσα αγαπάει τα τριαντάφυλλα»). Η κλονισμένη από ψυχολογικά προβλήματα και οικονομικές δυσκολίες υγεία της δεν της επέτρεψαν να πραγματοποιήσει το σχέδιό της.
Και το 1991 έλεγε: " Έχω ένα παράπονο... Άκου το. Ελεύθερος σκοπευτής ήταν ο Νικόλας Άσιμος. Τον δολοφόνησαν. Τον Παύλο Σιδηρόπουλο, το ίδιο. Η μόνη επιζώσα είμαι εγώ...".

Δυο χρόνια αργότερα έδωσε η ίδια τέλος στη ζωής της.

Η Κατερίνα Γώγου έζησε τα τελευταία χρόνια της μέσα στην απομόνωση και στα ναρκωτικά. Ελάχιστοι φίλοι δίπλα της όπως ο Νικόλας Άσιμος που έφυγε το 1988, ο Παύλος Σιδηρόπουλος που έφυγε δυο χρόνια μετά τον Νικόλα και ο Γιάννης Σκανδάλης ο οποίος έμεινε δίπλα της μέχρι το τέλος στηρίζοντας και βοηθώντας την ,φεύγοντας και αυτός ένα χρόνο μετά την Κατερίνα .
Ίσως όμως και να μην έχει σημασία, όπως έλεγε η Κατερίνα οι ρίζες δεν είναι για να επιστρέφουμε σ’ αυτές, αλλά για να βγάζουν κλαδιά... Στην κηδεία της οι πιο αταίριαστοι άνθρωποι. Κομμάτια μιας ζωής στο θέατρο και το σινεμά, την ποίηση και τους δρόμους...


Φιλμογραφία (ως πρωταγωνίστρια)
Το βαρύ πεπόνι, 1977
Παραγγελιά, 1980
Όστρια, 1984
Βιβλία
Τρία κλικ αριστερά, Εκδόσεις Καστανιώτη, 1η έκδοση 1978
Ιδιώνυμο, Εκδόσεις Καστανιώτη, 1η έκδοση 1980
Το ξύλινο παλτό, Εκδόσεις Καστανιώτη,  1η έκδοση 1982
Απόντες, Εκδόσεις Καστανιώτη, 1η έκδοση 1986
Ο μήνας των παγωμένων σταφυλιών, Εκδόσεις Καστανιώτη, 1η έκδοση 1988
Μεταθανάτιες κυκλοφορίες
Με λένε Οδύσσεια, Εκδόσεις Καστανιώτη, , 1η έκδοση 2002
Νόστος, Εκδόσεις Καστανιώτη, , 1η έκδοση 2004

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου